بررسی مشکلات نگارش فارسی دانش آموزان عرب زبان جنوب ایران از طریق تجزیه و تحلیل خطاهای واژگانی و نحوی نوشته های آنان

رساله حاضر پژوهشی است که طی آن به بررسی خطاهایی می پردازد که دانش آموزان عرب زبان مقطع ابتدایی (پایه سوم، چهارم و پنجم) منطقه ای واقع در جنوب کشور در انشای فارسی خود بکار می برند. برای تدوین این پژوهش، تعداد 300 برگه انشا دانش آموزان در سه پایه تحصیلی بطور مساوی جمع آوری (برای هر پایه 300 برگه) و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبقه بندی مقوله های زبانی و منشا خطاها در سه پایه مذکور چهارچوب اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد. خطاهای واژگانی و دستوری در سه پایاه شمارش و طبقه بندی شده و منشا این خطاها در قالب سه عامل عمده یعنی میان زبانی، درون زبانی و مبهم مورد بررسی قرار گرفته است. بر طبق نتایج بدست آمده، تعداد جملات نادرست دانش آموزان از پایه سوم به چهارم و پنجم بطور معناداری افزایش می یابد. این موضوع نشان دهنده کاربرد نسبی بعضی راهبردها توسط دانش اموزان است. دانش آموز پایه سوم نسبت به دانش آموز پایه های بالاتر، در تولید زبانی خود راهبرد اجتناب را بیشتر بکار می گیرد. علاوه بر این، این مطالعه نشان می دهد که میزان خطاهای دستوری نسبت به خطاهای واژگانی به مراتب بیشتر و در حدود 1 به 3 است. در این بررسی همچنین سهم و نقش سه منشا خطاها مشخص شده است: خطاهای درون زبانی 8/65 درصد، مبهم و میان زبانی به ترتیب 5/18 و 7/15 درصد. بطور کلی این نتایج نشان می دهد که دانش آموزان علیرغم تمایل و علاقه ای که در بکار بردن زبان فارسی دارند، نمی توانند آن را براحتی و بطور فصیح بکار گیرند. علاوه بر این میزان بالای خطاهای درون زبانی نشانگر تشابه روش یادگیری این گونه دانش آموزان با فراگیری زبان مادری توسط کودک است. این یافته ها عملا به شناخت مقوله هایی که دانش آموز در آنها با مشکل روبرو می شود کمک و راهکارهایی جهت یادگیری هر چه سریعتر و روانتر زبان فارسی را عرضه می کنند.